11.01.2021

Web sayfamızda haftanın sorusu güncellenmiştir. Bir önceki haftanın sorusu cevabı aşağıda bilgilerinize sunulmuştur.

 

Saygılarımızla

Türk Nöroloji Derneği

 

---

22 yaşındaki erkek hasta bir çiftliğe gezmeye gidiyor. Birkaç saat sonra eve döndüğünde aşırı huzursuz olan hastanın, bulantı ve kusması oluyor. Hasta hastaneye getirildiğinde nabzının 45 atım/dk olduğu, hırıltılı soluduğu tespit ediliyor. Uykuya meyilli olan, tek kelimeli cümleler kuran hastanın miyozisi ve üst ve alt ekstremite kaslarında fasikülasyon fark ediliyor. Hastanın maruz kaldığı toksin, bu toksinin etki mekanizması ve bu durumda önerilecek olan antidot hangi şıkta verilmiştir?

Seçenekler:

1. Talyum – Na/K ATPase sisteminde K iyonu ile yarışmak - Ditizon [1 Oy]
2. Organofosfat – Asetil kolin esteraz inaktivasyonu - Pralidoksim [91 Oy]
3. Domoik asit – Glutamat reseptör antagonisti – Antidomoik asit antikoru [5 Oy]
4. Botulinum toksin – Asetil kolin salınımının azaltılması – Polivalan antitoksin [8 Oy]
5. DDT (dikloro difenil trikloroetan) – Voltaj kapılı Na kanal agonisti – Özgül bir antidotu yok [7 Oy]

Doğru Cevap:

Doğru cevap B şıkkıdır.  Organik fosfor bileşikleri asetilkolinesteraz (AChE) ve butirilkolinesteraz (psödokolinesteraz, BuCHe) gibi karboksilik ester hidrolazlar için oldukça güçlü inhibitörlerdir. Esas olarak böceklerin ve memelilerin sinir uçlarında asetilkolinesteraz enzimini fosforile ederek zehirlenmeye neden olurlar. Bu enzimlerin inhibisyonu sonucu asetilkolin (ACh) birikir. Asetilkolin reseptörlerinin sürekli uyarımı ve paralizi sonucu muskarinik, nikotinik ve santral sinir sistemi bulguları ortaya çıkar. Bu bileşikler deri, mukozalar, gastrointestinal sistem, göz ve solunum sisteminden hızla emilebilir. Solunum yolu ile zehirlenmelerde belirtiler hızlı başlar. Tedavisinde hastanın bütün giysileri çıkarılmalı ve deri su ve sabunla yıkanmalıdır. Havayolu denetimi, oksijenasyon, ventilasyon ve nöbetlerin tedavisini içeren destek tedavisi, bu hastalara yaklaşımda en önemli parametrelerdir. Damar yolu açılmalı, hasta monitörize edilmeli ve puls oksimetre izlemi yapılmalıdır. Aritmiler ilaçlara yanıt vermeyebilir ve pacemaker gerekebilir. Nöbetlerde diazepam seçilecek ajandır. Gastrik lavaj ve aktif karbon akut alımlarda endikedir. Kusma, ishal ve sekresyon artışı nedeniyle yitirilen sıvılar yerine konmalıdır. Bilinen ya da kuşkulanılan organofosfat ya da karbamat zehirlenmelerinde ortaya çıkan aşırı kolinerjik aktivitenin tedavisinde atropin kullanılabilir. Pralidoksim, inhibe olan asetilkolinesterazı reaktive ederek etki gösterir. Atropinin düzeltemediği nikotinik etkilerin geri döndürülmesinde yararlıdır.

Kaynaklar:

1.     Dyro FM. Organophosphates. https://emedicine.medscape.com/article/1175139-overview.

2.     Pralidoxime. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558908/